Horner en Wolff: teambazen in de Formule 1 die de waarheid regelmatig masseren
De dagen van de diplomatie zijn voorbij, zo verklaarde Toto Wolff na afloop van de Grand Prix van Brazilië. Hij had het echt geprobeerd, maar zijn team AMG Mercedes had te veel reglementaire klappen te verwerken gekregen gedurende het raceweekend in Sao Paulo. Ten onrechte, uiteraard. “Ik ben altijd heel diplomatiek geweest in hoe ik dingen bespreek. Maar de diplomatie is per vandaag ten einde,” aldus de teammanager van regerend wereldkampioen Lewis Hamilton.
De dagen van de diplomatie zijn voorbij, zo verklaarde Toto Wolff na afloop van de Grand Prix van Brazilië. Hij had het echt geprobeerd, maar zijn team AMG Mercedes had te veel reglementaire klappen te verwerken gekregen gedurende het raceweekend in Sao Paulo. Ten onrechte, uiteraard. “Ik ben altijd heel diplomatiek geweest in hoe ik dingen bespreek. Maar de diplomatie is per vandaag ten einde,” aldus de teammanager van regerend wereldkampioen Lewis Hamilton.
Wolff had die uitleg gerust achterwege kunnen laten, want het was voor iedereen duidelijk dat de gemoederen in zijn pitbox hoog opliepen. “Geweldige job Lewis. Fuck them all,” riep Wolff over de boordradio nadat Hamilton op zaterdag tijdens de sprintrace vanaf de laatste startplaats naar de vijfde positie was gereden. Op zondag, nadat Hamilton Max Verstappen was gepasseerd voor de leiding in de hoofdrace, registreerden de camera’s haarscherp een oerkreet van Wolff. De Photoshop-brigade op Twitter had de rest van de dag een field day.
Het raceweekend in Brazilië was een herinnering dat het WK Formule 1 niet slechts een strijd is tussen twee topcoureurs die elkaar geen millimeter toegeven. Het is ook een gevecht tussen twee door de wol geverfde teambazen: Christian Horner van Red Bull Racing en Toto Wolff van AMG Mercedes. In Sao Paulo bereikte die strijd een nieuw kookpunt, geholpen door enkele controversiële beslissingen door de racestewards die iedere Grand Prix in reglementair juiste banen moeten leiden.
Beide kampen betichten elkaar al het hele seizoen met enige regelmaat van onheus en oneerlijk gedrag, al dan niet geholpen door functionarissen van autosportfederatie FIA. Na de diskwalificatie van Lewis Hamilton sprak Wolff zijn ontzetting uit over het feit dat zijn kopman werd beroofd van de snelste kwalificatietijd. De gemankeerde achtervleugel op de Mercedes had eenvoudig gerepareerd kunnen worden, maar daar wilden de stewards niet aan, tot grote ontevredenheid van Wolff.
Want, zo redeneerde hij, mocht Red Bull de vleugel van Pérez in Mexico niet ook tijdens de training nog repareren? Klassenjustitie! Wat Wolff daarbij onvermeld liet, is dat de auto van Pérez nooit onreglementair verklaard was en die van Hamilton wel. Natuurlijk weet Wolff dat zelf ook wel, maar de Mercedes-baas is zich welbewust van een van de vuistregels uit het PR-vak: liegen is nooit toegestaan, maar het kan soms voordelig zijn om niet álle relevante feite meteen op tafel te leggen.
Uiteindelijk was het rapport dat technisch afgevaardigde Jo Bauer na afloop van de technische keuring presenteerde immers glashelder: de auto van Hamilton “voldeed niet” aan de eisen voor het DRS-systeem op de achtervleugel. In tegenstelling tot overtredingen van het sportieve reglement, waarbij de inschatting en interpretatie van de stewards veel zwaarder weegt voor de strafmaat, steunt het technische reglement op een binair principe.
Net zoals je niet een beetje zwanger of een beetje dood kunt zijn, kan een auto niet een beetje reglementair zijn. Dat de Mercedes slechts 0,2 millimeter buiten de reglementen viel, is daarom irrelevant. Gevraagd naar de diskwalificatie van Hamilton speelde Horner de vermoorde onschuld en herhaalde die gedachtegang: onreglementair is onreglementair, daar kon Red Bull ook weinig aan doen. Dat zijn team zich achter de schermen ongetwijfeld een slag in de rondte lobbyde om deze uitslag voor elkaar te krijgen, bleef natuurlijk onvermeld in de persmomentjes met Horner.
Wie de aanhoudende vete vanaf enigszins neutraal terrein bekijkt, ziet twee uiterst ervaren en succesvolle teammanagers die, net als hun coureurs, tot het gaatje gaan om de wereldtitel binnen te slepen. Gedreven als ze zijn, weten ze waarschijnlijk niet anders. Ze hebben dan ook meer overeenkomsten dan op het eerste oog het geval lijkt. Beide mannen weten hoe het is om de Formule 1 te domineren en wat daarvoor nodig is: Horner en Red Bull deden het tussen 2010 en 2013 met Sebastian Vettel, Wolff en Mercedes zijn sinds 2014 de te kloppen formatie met vooral Lewis Hamilton en tot enkele jaren geleden Nico Rosberg.
Beiden hebben een powerwoman als levensgezel: Wolff is getrouwd met Susie (meisjesnaam Stoddart), een Schotse die net als haar man teammanager is in de autosport (in haar geval in de Formule E). Daarnaast is ze de laatste vrouwelijke autocoureur die in actie kwam tijdens een Grand Prix-weekend. Horner’s metgezel Geri (geboren Halliwell) was in de jaren negentig wereldberoemd als een van de vijf Spice Girls, de popgroep die een hele generatie meisjes ervan overtuigde dat alles mogelijk is als je maar groot genoeg droomt. Sindsdien timmert ze verder aan de weg als artiest, actrice en filantroop.
Beiden masseren regelmatig de waarheid, zoals de controverse in Brazilië aantoont. Maar waar Horner zich vrijwel altijd correct opstelt en weinig emotie toont, hoe vilein zijn uitspraken ook kunnen zijn, is Wolff een meer emotioneel gedreven mens. Hij doet soms denken aan Calimero, het kuikentje uit de gelijknamige tekenfilm dat meent dat de hele wereld tegen hem is en dat alles toch vooral heel oneerlijk is. Wolff doet het graag voorkomen alsof hij roomser is dan Paus Franciscus zelf, en alsof alleen hem en Mercedes met enige regelmaat groot onrecht wordt aangedaan. Daar denkt Horner uiteraard anders over.
Echter, wie denkt dat de Red Bull-baas door zijn kalme uitstraling en nationaliteit een streepje voor heeft bij de Britse pers en fans, komt bedrogen uit: net als in Nederland zijn het in Groot-Brittannië vooral de coureurs die de retorische loopgraven bepalen. En dus maakt Wolff ondanks zijn Oostenrijkse paspoort deel uit van kamp-Hamilton, terwijl Horner als werkgever van Max Verstappen per automatiek de ‘vijand’ is. Bovendien is Wolff in ieder geval authentiek, iets wat bij Horner soms moeilijker te bepalen is.
Daarom is Horner vooral onder Britten tegenwoordig beter bekend onder de informele bijnaam Karen. Die heeft hij te danken aan de internet-meme Karen, in Amerika inmiddels zo ingeburgerd dat er zelfs een bioscoopfilm is. Voor wie het fenomeen gemist heeft: ‘Karen’ is een weinig vlijende verwijzing naar zelfingenomen, bevoorrechte personen die op hoge poten eisen dat ze de manager van een bepaald etablissement te spreken krijgen, om zo hun zin door te drijven.
In relatie tot Horner nam die bijnaam een vlucht na het weekend op Silverstone, toen de Red Bull-teambaas zich luid uitsprak tegen de manier waarop de FIA en de racestewards zich hadden opgesteld in de aanrijding tussen Verstappen en Hamilton. Dat Horner en Red Bull zelfs testcoureur Alex Albon optrommelden en een eigen ‘reconstructie’ van dat ongeluk creërden, om de FIA zo te overtuigen van haar dwalingen, leidde tot een golf van spottende commentaren en memes over ‘Karen Horner’ op sociale media.
Wie benieuwd is naar hoe deze strijd afloopt, doet er goed aan om goed naar Wolff te luisteren in de komende weken. Hij is namelijk ook een ster in een andere vuistregel uit de communicatiebranche, underpromise and overdeliver. In goed Nederlands betekent die uitdrukking: beloof nooit meer dan je waar kunt maken. Sterker nog, temper als het even kan de verwachtingen, zodat iedere verrassing altijd een positieve wordt.
Menig Formule 1-fan kan zich nog herinneren hoe Mercedes in de aanloop naar het seizoen 2019 maar matig presteerde tijdens de testritten in Barcelona. Wolff liet aan iedereen weten dat er van zijn team niet te veel verwacht moest worden, en dat de grote concurrent Ferrari het heft in handen had. Enkele weken later, tijdens de eerste race in Melbourne, blies Mercedes de concurrentie omver in wat de eerste van acht opeenvolgende zeges zou worden.
Het lijkt erop alsof Wolff en Mercedes die truc weer uitgehaald hebben. In de weken voor Brazilië waren er zorgen over de prestaties van de motoren en werd door Wolff bewust de rol van underdog gekozen. Nog een motorwissel en bijbehorende gridstraf? Nee, die zou er zeker niet meer komen, verzekerde hij. Dat kon Hamilton zich in het gevecht met Verstappen niet veroorloven. Spoel de band door naar Brazilië en wie schroeft daar een gloednieuwe motor in zijn Mercedes? Juist.
Het bleek een meesterzet voor Hamilton, in combinatie met een afstelling die het vermogen van de motor maximaliseerde. Met het oog op de betrouwbaarheid was dat zeker een risico, maar het zorgde er ook voor dat Hamilton op de lange rechte stukken op Interlagos ongenaakbaar was. Wolff en consorten hadden de concurrentie wederom zand in de ogen gestrooid. Na Brazilië verzekerde Wolff wederom dat Hamilton “absoluut” het seizoen met zijn huidige motor af zou maken. Is het nu wel waar? Wie het weet mag het zeggen.
Het doet denken aan de befaamde (maar verbasterde) uitspraak van Rinus Michels over voetbal: topsport is oorlog, waarin vrijwel alles geoorloofd is. Nu het seizoen 2021 zijn apotheose beleeft in het Midden-Oosten (gevatte koppenmakers lopen zich al warm voor The Duel in the Desert, of de Wedloop in de Woestijn), bereikt ook de strijd tussen Wolff en Horner haar hoogtepunt. Eén ding is zeker: er is in Qatar, Saoedi-Arabië en Abu Dhabi voldoende zand binnen handbereik voor Wolff, mocht het nodig zijn.
© Alle tekst: Jeroen Demmendaal
Als (licht gewijzigd) gepubliceerd in NRC: https://www.nrc.nl/nieuws/2021/11/19/horner-en-wollf-teambazen-die-in-de-formule-1-de-waarheid-regelmatig-masseren-a4066164
